Retinoids – Vitamin A (Phần 1)

Nhiều bạn biết đến Retinoids như chất giúp ngăn ngừa lão hoá và điều trị mụn vô cùng tốt, nhưng khi nói chuyện với mình, thì mình thấy đa số các bạn đều bị nhầm lẫn bởi nhiều loại khác nhau của Retinoids và nói rằng chúng dễ dàng gây kích ứng cho da của các bạn, có bạn còn bảo với mình là bạn ấy bị break out nặng nề vì Retinoids. Tuy nhiên, với việc sử dụng thích hợp, Retinoids thật sự sẽ là một thành phần chăm sóc da vô cùng tuyệt vời. 

Thế nên mình viết bài này với mục đích để các bạn hiểu hơn về Retinoids và có thể lựa chọn đúng sản phẩm Retinoids trong việc chăm sóc da nhé. Mình chia làm 2 phần như sau:

Phần 1: mình sẽ giải thích cho các bạn hiểu Retinoids là gì, lợi ích của Retinoids là như thế nào và phân loại các Retinoids để cho các bạn có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp.  

Phần 2: hướng dẫn các bạn sử dụng Retinoids đúng cách và viết về các tác dụng phụ, cách phòng ngừa tác dụng phụ khi sử dụng Retinoids. 

I/ RETINOIDS LÀ GÌ?

Retinoids là tên gọi chung cho một nhóm các chất hoá học dạng Vitamin A. Trong y học, Retinoids chủ yếu dùng để điều chỉnh sự phát triển tế bào biểu mô. Ngoài ra Retinoids có nhiều chức năng quan trọng và đa dạng khác, trong đó có vai trò quy định sự tăng sinh tế bào, sự phát triển của mô xương, chức năng miễn dịch, và hoạt hóa các gene ức chế khối u.

Đây cũng là chất được các nhà khoa học nghiên cứu về khả năng điều trị bệnh ung thư da.

Nhưng vấn đề chính mà chúng ta quan tâm Retinoids trong làm đẹp vì đây là chất có khả năng giúp chống lão hoá, giảm mụn và có thể giải quyết hầu hết các vấn đề về da được các bác sĩ da liễu tin dùng.

 II/ LỢI ÍCH CỦA VIỆC SỬ DỤNG RETINOIDS

Sử dụng Retinoid dài hạn về cơ bản sẽ làm “thay đổi” làn da của bạn bằng cách tác động biểu hiện gene và tạo ra các tế bào da mới . Retinoids còn làm kích thích các nguyên bào sợi và collagen trong da, do đó làm giảm nếp nhăn. Do đặc tính chống oxy hóa nên cũng là một thành phần chống lão hóa tuyệt vời, giúp da mềm mại, mịn màng hơn. Khi được sử dụng một cách đều đặn thì lợi ích của Retinoil cụ thể sẽ là:

• Tăng hoạt động của enzyme trong da
• Kích thích hoạt động phân bào trong lớp biểu bì, giúp quá trình phân chia tế bào
• Kích thích sự phát triển tế bào trong lớp biểu bì 
• Cải thiện tính đàn hồi của da
• Giúp phục hồi da bị tổn thương do tia UV
• Giúp chữa lành vết thương, chống viêm nên Retinoids là tiêu chuẩn vàng để giúp điều trị mụn
• Kích thích sự hình thành collagen trong da
• Giảm hình thành nếp nhăn do UV gây ra
• Chống oxy hoá cho da

Mặc dù Retinoids là chất vô cùng tốt nhưng nó cũng đi kèm với những tác dụng phụ khó chịu và không phải ai cũng dung nạp được Retinoids. Để hiểu hơn về cách lựa chọn loại Retinoids phù hợp thì mục III bên dưới sẽ giúp các bạn nhé.

III/ CÁC LOẠI RETINOIDS

Có nhiều loại khác nhau của Retinoids như là: retinyl palmitate, retinol, retinaldehyde, adapalene, tretinoin, isotretinoin…

Nhưng trong bài này mình chỉ tập trung vào một số loại điển hình thôi. Và tất cả các loại khi sử dụng đều chung một mục đích là mong muốn chuyển hoá thành Retinoic Acid để làm việc có hiệu quả cao.

A/ Retinyl Palmitate

Đây là loại yếu nhất trong các loại Retinoids, bởi vì Retinyl Palmitate trước tiên phải được chuyển đổi sang Retinol, sau đó mới được chuyển đổi sang Retinaldehyde, cuối cùng mới được chuyển thành Retinoic Acid, và tất nhiên sẽ có một số mất mát trong quá trình chuyển đổi, điều đó có nghĩa là bạn phải sử dụng một sản phẩm với một nồng độ rất cao của Retinyl Palmitate mới có hiệu quả. Hầu hết các sản phẩm chứa Retinyl Palmitate (cũng dán nhãn sản phẩm “Vitamin A”) có xu hướng giữ ẩm, nhưng thường quá yếu để giúp da tốt hơn đặc biệt là về chống lão hóa. Ít nhất, thì bạn nên sử dụng một sản phẩm Retinol thì mới hiệu quả được. Nên chúng ta không cần quan tâm nhiều về chất này nhé.

Các sản phẩm điển hình có chứa Retinyl Palmitate:

• Boots No 7 Protect & Perfect Beauty Serum
• Derma E Refining Vitamin A Creme
• Estee Lauder Advanced Night Repair
• Neostrata Exuviance Vespera Bionic Serum

B/ Retinol 

Theo như mình biết thì đây là loại phổ biến và được sử dụng nhiều nhất. Trên thị trường các loại mỹ phẩm gắn mác Vitamin A – Retinoids số đông đều là Retinol.

Retinol đầu tiên sẽ được chuyển đổi thành Retinaldehyde và sau đó Retinaldehyde phải được chuyển thành Retinoic Acid thì mới có hiệu quả cao. Qua mỗi bước chuyển đổi Retinol có thể không được 100% chuyển thành Retinoic Acid và Retinol ước chừng sẽ nhẹ hơn Tretinoin 20 lần. Nhưng đối với những ai mới bắt đầu sử dụng Retinoid thì mình nghĩ nên chọn Retinol đầu tiên vì Retinol có khả năng gây kích ứng thấp hơn Tretinoin.

Các sản phẩm điển hình có chứa Retinol:

SkinCeuticals

• SkinCeuticals Retinol 0.5 – 0.5% retinol
• SkinCeuticals Retinol 1.0 – 1% retinol

Paula’s Choice

• RESIST Barrier Repair Moisturizer w/Retinol
• RESIST Intensive Wrinkle-Repair Retinol Serum
• Skin Balancing Super Antioxidant Concentrate Serum w/Retinol
• Skin Recovery Super Antioxidant Concentrate Serum

Philosophy

• Philosophy Help Me
• Philosophy On a Clear Day
• La Roche-Posay Redermic R – 0.1% retinol

Chú ý: Retinol phải trải qua quá trình chuyển hoá nên phụ thuộc vào độ pH, và độ pH lý tưởng để Retinol làm việc là neutral tức là khoảng 5 – 6. Thế nên đối với những bạn dùng các sản phẩm có tính acid như là BHA, AHA, Vitamin C… phải lưu ý khi dùng acid xong phải đợi tầm 30 phút thì mới được bôi tiếp Retinol. Các bạn cũng có thể sử dụng acid buổi sáng và Retinol buổi tối. Và Retinol được khuyến cáo không nên sử dụng cho ban ngày vì có thể làm da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. 

C/ Retinaldehyde

Các bạn đọc phần trên thì cũng biết rằng Retinol là yếu hơn Retinaldehyde và Retinaldehyde là yếu hơn Retinoic Acid rồi đúng không? Cho nên mình sẽ không giải thích nhiều nữa. Và sản phẩm chứa Retinaldehyde mình thấy điển hình là:

• Avene Eluage Cream – 0.05% retinaldehyde
• Avene Eluage Firming Gel – 0.05% retinaldehyde

Ngoài ra còn một số sản phẩm khác của Avene nữa, các bạn quan tâm có thể hỏi, mình sẽ list ra thêm cho các bạn sau nhé.

D/ Tretinoin

Tretinoin còn có tên gọi là Retin – A, loại này như mình đã nói là mạnh hơn Retinol ước chừng gấp 20 lần. Và đây cũng chính là Retinoic Acid nên không phải thông qua bất kì quá trình chuyển hoá nào cho nên các bạn không phải lo lắng về vấn đề pH như Retinol nhé. Đây cũng là loại Retinoid có nồng độ riêng, điển hình là Retin-A 0,025%, 0,05%, và 0,1%. Trong đó 0,025% là phiên bản thấp nhất của Retin-A và 0,1% sẽ là phiên bản mạnh nhất. 

Để mua các sản phẩm chứa Tretinoin thì phải có đơn thuốc của bác sĩ, nhưng mình thấy ở Việt Nam thì được bán thoải mái trong các hiệu thuốc, các bạn bắt đầu dùng có thể mua sản phẩm với mức thấp nhất là 0.025% rồi sau đó tăng lên dần.

Các sản phẩm điển hình có chứa Tretinoin:

Retin-A

• 0.025% or 0.01% gel
• 0.1%, 0.05%, and 0.025% cream
• 0.05% liquid

Retin-A Micro

• 0.04% gel
• 0.1% gel

Obagi Nu-Derm Tretinoin

• 0.025% cream
• 0.05% cream
• 0.1% cream

Chú ý: Các sản phẩm chứa Tretinoin có thể gây kích ứng làm da bong tróc, khô, đỏ, gây rát… nên mình khuyên các bạn hãy bắt đầu từ Retinol và sau đó tăng dần lên Tretinoin ở mức thấp nhất và tăng dần sau nhé và nhớ phải sử dụng kem chống nắng. 

E/ Isotretinoin

Đây là một dạng Retinoid tổng hợp và rất mạnh. Các sản phẩm bôi của dạng này thì không phổ biến, nhưng phổ biến về dạng uống. Để uống Vitamin A thì thật sự là một vấn đề không hề đơn giản. Bạn phải có sự chỉ định của bác sĩ và khi uống sản phẩm chứa Isotretinoin thì phải cần lưu ý những vấn đề sau:

• Phải xét nghiệm máu trước và sau khi dùng
• Xét nghiệm men gan trước và sau khi dùng
• Đang muốn có em bé hoặc có em bé tuyệt đối không được dùng vì có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc gây quái thai. Nếu ai đang dùng phải cẩn trọng trong việc quan hệ để tránh có thai ngoài ý muốn
• Đối với những ai gặp vấn đề về gan và mắt thì tuyệt đối không được sử dụng

Khi dùng Isotretinoin da và môi sẽ vô cùng khô, có thể rát rất khó chịu. Ngoài ra còn có các tác dụng phụ và những lưu ý khác, trong phần 2 mình sẽ nói rõ hơn.

Các sản phẩm điển hình dạng uống có chứa Isotretinoin:

• Roaccutane (Accutane)
• Acnotin 10
• Acnotin 20
• Claravis
• Amnesteen

Chú ý: Có một điều làm mình cảm thấy vô cùng hoang mang là đến 90% các bạn nhắn tin cho mình là bác sĩ của các bạn kê đơn cho uống Isotretinoin mà không xét nghiệm máu hay men gan gì cả. Và các bạn có thể thoải mái mua Isotretinoin ở hiệu thuốc bất cứ lúc nào nếu muốn uống, thêm một việc nữa là bác sĩ không cần quan tâm là mụn gì, bị bao lâu, tình trạng ra sao vẫn cứ kê đơn có Isotretinoin. Chính bản thân mình cũng đã từng bị cách đây 4 năm, khi là một đứa gà mờ. Thật sự rất nguy hiểm, nên mình lưu ý đặc biệt cho các bạn nhé. 

Vậy là xong phần 1, hy vọng với bài viết này bạn có thể hiểu hơn về Retinoids, lựa chọn được đúng sản phẩm chứa Retinoids phù hợp. Các bạn đón đọc phần 2 vào tuần tới nhé.

Nhớ Like và Share nếu các bạn thích nhé.

Chúc các bạn luôn xinh.

Reference: Panacea