Giải pháp điều trị nám da – tàn nhang – thâm mụn

Chào các bạn.

Vấn đề về nám da – tàn nhang – thâm mụn là những đề đề tài không quá mới mẻ, tại blog của mình trước đây cũng từng có những bài viết riêng cho vấn đề này tuy nhiên trong lần trước chúng được mình tách riêng ra từng bài lẻ và viết khá là dài, ngày hôm nay thì mình quyết định thực hiện lại đề tài này bằng cách update các sản phẩm khuyên dùng mới, những kiến thức mới và rút gọn lại 1 cách dễ hiểu những ý chính – quan trọng của tất cả các vấn đề trên vào trong 1 bài viết vì cả nám da – tàn nhang – thâm mụn đều liên quan đến sắc tố da (tuy nhiên nguyên nhân gây ra khác nhau), phương pháp chữa trị khá giống nhau, thế nên mình quyết định cho cả ba vào cùng một bài để các bạn dễ hiểu và tiện theo dõi hơn.

Nếu bạn nào đã và đang trải qua quảng thời gian bị mụn thì sẽ hiểu được một điều rằng: trị được mụn đã là một điều vô cùng khó khăn, phức tạp và sau những nốt mụn đáng ghét thì các bạn lại phải tiếp tục chiến đấu với những vết thâm, vết sẹo mụn để lại. Mình cũng từng bị mụn nên bây giờ nhớ lại mình vẫn còn thấy đáng sợ và thật sự rất stress. Còn đối với  nám da – tàn nhang, mình cũng xin lưu ý với các bạn một điều rằng, chúng rất khó chữa trị hoàn toàn. Trong một số trường hợp, có thể mờ dần một cách tự nhiên, song hầu hết rất khó, nhất là đối với nám da, không những không mờ dần mà còn trở nên đậm màu hơn. Nhưng mà không có điều gì là không thể, các bạn đừng lo lắng nhiều quá nhé, nếu các bạn cố gắng và thực hiện đúng phương pháp điều trị, đồng thời biết được nguyên nhân để ngăn ngừa chúng hay những yếu tố khiến tình trạng gia tăng sắc tố da nặng thêm mà tránh ra thì chắc chắn da của bạn sẽ được tốt lên rất nhiều.

I/ NGUYÊN NHÂN GÂY RA NÁM DA – TÀN NHANG VÀ THÂM MỤN?

Trong bất cứ tình trạng nào của da, không chỉ đối với nám, tàn nhang hay thâm mà ví dụ như mụn, dị ứng, kích ứng… chúng ta cũng đều cần phải xác định được nguyên nhân gây nên điều đó, vì khi xác định được đúng nguyên nhân thì % điều trị thành công chúng là gần như bạn đã có được 50% rồi. Bởi vì xác định được nguyên nhân sẽ giúp bạn ngăn ngừa được vấn đề mà da đang gặp phải không trở nên tồi tệ hơn hoặc biết cách tránh không cho chúng quay trở lại.

Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu xem nguyên nhân gây nên nám da – tàn nhang  và thâm mụn do đâu mà hình thành nhé.

A/ Nám da

Nám da là một triệu chứng da mãn tính, nó gây ra một mảng màu nâu hoặc xám trên mặt, hầu hết các vùng như má, sống mũi, trán, cằm, thậm chí cả trên môi cũng có thể bị nám da. Ngoài ra chúng còn có thể xuất hiện trên các bộ phận khác của cơ thể như cánh tay, cổ… Nám da phổ biến ở phụ nữ hơn là nam giới, độ tuổi bị nám da thường bắt đầu từ 20 – 40. Hay cũng có thể bắt đầu sớm và muộn hơn, đối với người già lớn tuổi thì các vết nám không xuất hiện nữa mà thay thế vào đó là đồi mồi.

Nguyên nhân gây ra nám da rất phức tạp, nócó khả năng xảy ra khi các tế bào sắc tố (melanocytes) sản xuất ra quá nhiều sắc tố. Chính vì thế những người bị nám thường có melanocytes nhiều hơn so với người có làn da sáng màu, chẳng hạn như người Latin / Tây Ban Nha, Bắc Phi, người Mỹ gốc Phi, Châu Á, Ấn Độ, Trung Đông, gốc Địa Trung Hải sẽ có khả năng bị nám nhiều hơn người da trắng.

Ngoài ra, nám da có khuynh hướng do di truyền và số đông là do rối loạn mãn tính.

Sau đây sẽ là các nguyên nhân cụ thể gây ra nám da:

• Do tác động của ánh nắng mặt trời – đây là yếu tố có thể tránh được
• Phụ nữ mang thai bị ảnh hưởng bởi thay đổi nội tiết tố – thông thường các vết nám sẽ được mờ dần sau khi sinh.
• Do uống thuốc tránh thai, sử dụng hormon…
• Một số loại thuốc, mỹ phẩm, xà phòng…có thể tạo ra phản ứng photoxic gây nám da, trong trường hợp nguyên nhân xuất phát từ điều này vết nám có thể tồn tại lâu dài
• Suy tuyến giáp

B/ Tàn nhang

Tàn nhang là những đốm tròn, phẳng, có kích thước nhỏ. Các đốm nâu này thường có thể phát triển nhiều thêm khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Các đốm tàn nhang thường đồng nhất về màu sắc trên cùng một người, chúng cũng có thể xuất hiện ở các em bé 1-2 tuổi, thường là vô hại và không bao giờ phát triển thành ung thư da.

Đôi lúc các dấu hiệu của ung thư da có thể bị nhầm với tàn nhang, nếu không chắc chắn thì các bạn có thể khám bác sĩ để được chuẩn đoán một cách chính xác nhất.

Khác với nám da là do gia tăng các tế bào sắc tố (melanocyte), thì tàn nhang là do sự gia tăng của melanin, và các melamin trong da không được phân bố đồng đều. Đơn giản hơn, hầu hết những người bị tàn nhang là do di truyền, khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ khiến mức độ tàn nhang ngày một nhiều hơn.

C/ Thâm mụn

Sau mụn, da thường để lại những chấm đỏ hoặc nâu phẳng, những vết này thường được gọi là vết thâm sau mụn, nguyên nhân gây nên hiện tượng này chính là do sự tăng sắc tố sau viêm. Ngoài ra, bên cạnh những vết thâm mụn, sẹo lồi hay lõm sau mụn cũng là một nỗi lo, các bạn cần xác định thâm mụn và sẹo mụn là hoàn toàn khác nhau nhé.

Đối với một số bạn có cơ địa da tốt, các vết thâm sẽ mờ dần và tự biến mất, tuy nhiên không phải ai cũng may mắn như vậy, có bạn sẽ mất từ 6 tháng đến vài năm để mờ hoàn toàn, thậm chí là vết thâm thay đổi rất ít sau nhiều năm.

Vậy phải làm như thế nào để điều trị được những vấn đề liên quan đến sắc tố da nói trên? Phần bên dưới mình sẽ tiếp tục với những giải pháp nhé.

II/ GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ NÁM DA – TÀN NHANG – THÂM MỤN

Trước khi đến với giải pháp điều trị thì mình xin được chia sẻ một chút về các đặc điểm lâm sàng của nám da – tàn nhang nhằm mục đích để các bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm của chúng, như vậy các bạn sẽ dễ dàng xác nhận tình trạng da của bản thân đang ở mức độ nghiêm trọng nào và lựa chọn ra giải pháp tốt nhất cho riêng mình nhé.

A/ Nám da

Nám da thường được chia thành 3 loại:

1. Epidermal – lớp ngoài của da
2. Dermal – sâu hơn trong da
3. Loại hỗn hợp

Muốn xác định vết nám trên da của bạn thuộc độ sâu nào thì có thể đến các clinic hoặc phòng khám của bác sĩ, họ sẽ sử dụng một loại đèn phát ra tia UVA1 để xác định cho bạn. Đơn giản hơn, sau đây mình mình sẽ liệt kê các đặc điểm của từng loại để các bạn hiểu hơn nhé.

• Epidermal – lớp ngoài của da: viền rõ, có màu nâu đậm, nhìn rõ dưới ánh sáng đen, có thể được điều trị hiệu quả.
• Dermal – sâu hơn trong da: viền không rõ, có màu nâu nhạt hoặc xanh xanh, không đổi dưới ánh sáng đen, khó trị liệu, thường điều trị sẽ kém hiệu quả.
• Loại hỗn hợp: đây là một loại phổ biến nhất, có màu lẫn lộn xanh, nâu nhạt và nâu đậm, nhìn lẫn lộn dưới ánh sáng đen, hiệu quả điều trị không đồng đều.

B/ Tàn nhang

Như mình đã nói bên trên, tàn nhang không có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ, nó hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, mối quan tâm về tàn nhang khi nó liên quan với các bệnh như xeroderma pigmentosum và neurofibromatosis hoặc khi bạn đang bị một vấn đề về da nghiêm trọng khác mà bị nhầm lẫn với tàn nhang. Cụ thể các vấn đề đó là:

• Lentigo maligna: Đây là một dạng phổ biến ung thư da mà thường xảy ra trên mặt của những người lớn tuổi có tiền sử tiếp xúc với ánh nắng mặt trời đáng kể. Nếu không phát hiện sớm để điều trị, tình trạng này có thể phát triển thành một u ác tính. Để biết chính xác nhất thì các bạn có thể kiểm tra sinh thiết tại bệnh viện da liễu.
• Melanoma: Rất nguy hiểm, nó có thể xuất hiện ngay ở cả những người trẻ, kể cả các khi bạn sử dụng kem chống nắng để bảo vệ. Nguyên nhân chính xác gây nên Melanoma là không xác định được, nhưng tia UV cũng là một trong những điều góp phần tạo nên u ác tính này.
• Ung thư biểu mô tế bào đáy: Đây là loại phổ biến nhất của da, thường có màu hồng hoặc đỏ nhạt, dễ chảy máu. Cách đơn giản nhất để biết được chính xác là kiểm tra sinh thiết.

Chú ý: Trong các trường hợp bạn thấy sự bất thường, thay đổi, chảy máu hay tăng lượng nốt ruồi thì nên đến bác sĩ da liễu để kiểm tra. Ung thư da có thể chữa được nếu chuẩn đoán và điều trị ở giai đoạn sớm.

C/ Giải pháp cho nám da – tàn nhang – thâm mụn

• Ngưng sử dụng thuốc tránh thai (chỉ đối với nám da)
• Luôn luôn dùng kem chống nắng để bảo vệ, bất kể là mùa đông hay hè. Thậm chí cho dù bạn có đang điều trị các vấn đề liên quan đến sắc tố da hay không có bất cứ một vấn đề gì về da thì kem chống nắng vẫn luôn cần thiết, nó giúp bảo vệ da khỏi tia UV, ngăn ngừa các tổn thương ung thư da.
• Sử dụng các chất ức chế tyrosinase, mục đích của việc này là nhằm ngăn chặn sự hình thành sắc tố mới bằng cách ức chế sự hình thành melanin với melanocytes.
• Sử dụng kem có chứa Hydroquinone 2-4% vào ban đêm từ 2-4 tháng, đây là một loại thuốc điều trị nám rất phổ biến. Một số sản phẩm điển hình như:Lustra (4% hydroquinone, 4% glycolic acid), Lustra-AF (4% hydroquinone, 4% glycolic acid, SPF 15), và Alustra (4% hydroquinone và retinol). Sản phẩm chứa Hydroquinone khi sử dụng cần được bác sĩ kê đơn.
• Sử dụng Azelaic Acid cream, lotion, serum hoặc gel có thể được sử dụng trong thời gian dài 2 lần/ ngày. Tương tự như hydroquinone, azelaic acid cũng giúp làm mờ tàn nhang, nám và làm sáng các vùng da tối màu. Về các tác dụng phụ thì sản phẩm chứa chất này có thể gây ra mẫn cảm, dị ứng hoặc ochronosis ngoại sinh (khi kết hợp với hydroquinone).
• Sử dụng sản phẩm chứa kojic acid hoặc dipalmitate kojic acid. Kojic acid được sử dụng cho các mục đích tương tự như hydroquinone, tức là giúp giảm tàn nhang, nám và làm sáng da nói chúng. Trong thực tế, kojic acid thường được sử dụng trong chu kỳ với hydroquinone (4 tuần chỉ dùng kojic acid, 4 tuần chỉ dùng hydroquinone).Về rủi ro thì kojic acid đã được tìm thấy có liên quan đến dị ứng tiếp xúc, có khả năng làm cho da nhạy cảm cao hơn (Theo da liễu Phẫu thuật, 2001). Mặc dù thực tế nhiều công ty đã giảm sản xuất kojic acid còn 1%, nhưng với nồng độ 1% thì kojic acid vẫn có thể gây dị ứng hay nhạy cảm cho da. Nhưng có một thông tin tốt là kojic acid lại “đủ an toàn để ăn”, chất này là nguyên liệu trong một vài thức ăn như: nước tươi, miso, sake hoặc được sử dụng để làm cho quả dâu không bị chuyển nâu.Chú ý: Mặc dù có thể ăn được, nhưng kojic acid khi được tiêm vào da sẽ gây co thắt, nên các bạn nhớ tuyệt đối không bao giờ được tiêm nhé. Điều cuối cùng cần chú ý là kojic acid sẽ bị phá vỡ khi tiếp xúc với nhiệt và ánh sáng, vì vậy sản phẩm của bạn cần bảo quản ở nơi tối và mát. Bạn có thể tìm thấy kojic acid trong sản phẩm: VMV Hypoallergenics Illuminants+ Cream: Primary Brilliance Treatment. 
• Sử dụng sản phẩm chứa Ascorbic acid (vitamin C). Vitamin C được sử dụng để làm mờ các vết nâu, vết đỏ do tia UV gây ra, da bị cháy nắng và làm tăng độ săn chắc cho da (hiệu ứng nhẹ), làm giảm độ sâu của nếp nhăn trên da (hiệu ứng nhẹ).Vấn đề rủi ro liên quan với việc sử dụng vitamin C thường là những tác dụng phụ hiếm gặp và ít người bị. Nguy cơ lớn nhất có lẽ là bảo quản Vitamin C không đúng cách. Cũng như hầu hết các sản phẩm khác, vitamin C cần được bảo quản nơi thoáng, mát, tránh tiếp xúc với không khí, ánh sáng và nhiệt.Nguy cơ thứ 2 đó chính là lựa chọn vitamin C  để sử dụng không phải hình thức đúng của vitamin C. Vitamin C có nhiều hình thức khác nhau bao gồm L-ascorbic acid, ascorbyl glucoside, magnesium ascorbyl palmitate, và ascorbyl glucosamine. Cụ thể hơn về Vitamin C sẽ được mình chia sẻ tiếp theo trong thời gian tới nhé.
• Sử dụng oil giàu Vitamin E. Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp hồi phục những tế bào bị tổn thương và tăng cường những tế bào mới. Bạn có thể chỉ sử dụng Vitamin E như một phương pháp điều trị ngoài da hoặc ăn những thực phẩm giàu Vitamin E.
• Sử dụng thuốc uống chứa axit tranexamic và glutathione. Các bạn có thể tìm hiểu rõ hơn về Glutathione thông qua bài viết của mình tại đây nhé.
• Dùng các loại kem chứa Retinoids được kê theo đơn như: Retin-A, Retin-A Micro, Renova, Differin, Tazorac, hoặc sản phẩm chứa Retinoids không kê theo đơn như: Retinol. Trước khi sử dụng Retinoids, mình khuyên các bạn nên tìm hiểu kĩ trước khi sử dụng nhé. Thông tin bài viết về Retinoids của mình tại đây.
• Sử dụng mặt nạ hoá học
• Tẩy tế bào chết. Tẩy tế bào chết là quá trình loại bỏ lớp biểu bì mang lại một làn da mới cho bề mặt da, vì thế phương pháp này sẽ giúp mờ dần các vết thâm mụn.
• Điều trị bằng Intense Pulsed Light (IPL)
• Phương pháp điều trị LED
• Điều trị bằng Laser
• Điều trị bằng Microdermabrasion

Tuỳ vào tình trạng da của bạn đang ở mức độ nào chúng ra sẽ lựa chọn ra phương pháp điều trị thích hợp nhất. Nếu tình trạng da của bạn ở mức nhẹ thì có thể lựa chọn 1 trong những phương pháp bôi ngoài da (hoặc có thể đồng thời sử dụng 2 -3 sản phẩm đặc trị bôi ngoài da, ví dụ như dùng Vitamin C vào ban ngày, Retinol vào ban đêm kết hợp với dầu dưỡng để khoá ẩm và cung cấp dưỡng chất, vitamin E có trong dầu dưỡng cho da), hoặc trong trường hợp những vết nám da, tàn nhang hay thâm mụn quá nghiêm trọng (đặc biệt là chân nám quá sâu, tàn nhang lâu năm) thì việc sử dụng đến các biện pháp thẩm mỹ mình đề cập bên trên như: Microdermabrasion, laser, LED, Intense Pulsed Light (IPL) tại các clinic uy tín là vô cùng cần thiết nhé. Quan trọng hơn hết là việc luôn sử dụng kem chống nắng mỗi ngày, tẩy tế bào chết mỗi tuần các bạn phải thực hiện một cách nghiêm túc thì việc điều trị mới thật sự hiệu quả được, hay nói một cách bao quát hơn, muốn điều trị và ngăn ngừa các vết nám da, tàn nhang hay khiến thâm mụn trở nên tồi tệ hơn thì cần ghi nhớ các điều sau:

• Sử dụng nghiêm túc 1 quy trình dưỡng da (ít nhất là quy trình dưỡng da cơ bản, có bạn có thể xem lại bài viết về quy trình dưỡng da đúng cách của mình tại đây nhé)
• Đội mũ rộng vành khi bạn đang ở bên ngoài (độ rộng mũ khoảng 6 inch)
• Tránh đi ra ngoài nắng vào những giờ cao điểm
• Sử dụng sản phẩm dưỡng da an toàn, có nguồn gốc

III/ CÁC SẢN PHẨM KHUYÊN DÙNG

A/ Sản phẩm chứa vitamin C:

1. Obagi – Vitamin C Japan line
2. Skinceuticals – CE Ferulic serum – Đây là sản phẩm Vitamin C đến thời điểm hiện tại vẫn được mình yêu thích nhất, độ pH chuẩn 3, thành phần siêu tốt với 15% L- ascorbic acid. 
3. Drunk Elephant – C-Firma Day Serum – 15% Ascorbic Acid
4. Cosmetic Skin Solutions – C + E
5. COSRX – Triple C Lightning Liquid
6. Paula’s Choice – RESIST C15 Super Booster – 15% Ascorbic Acid
7. Dermalogica – Map-15 Regenerator
8. Andalou Naturals – Turmeric + C Enlighten Serum
9. HABA – White lady

B/ Sản phẩm chứa Retinoids:

1. SkinCeuticals – Retinol 05, 1.0
2. Dr. Dennis Gross Skincare – Ferulic Acid + Retinol Brightening Solution
3. Neutrogena – Healthy Skin Anti-Wrinkle Cream Night
4. Peter Thomas Roth – Retinol Fusion PM
5. Drunk Elephant – A-Passioni Retinol Cream
6. SkinMedica – Retinol Complex 1.0
7. Obagi – Retinol
8. Medik8 – Retinol
9. Alpha Skin Care – Enhanced Wrinkle Repair Cream
10. Các sản phẩm kê đơn: Retin-A, Retin-A Micro, Renova, Differin, Tazorac, Obagi Tretinoin Cream

C/ Sản phẩm dầu dưỡng giàu Vitamin E:

1. Kiara Phytoceuticals – Argan oil – Các bạn có thể xem lại review tại đây.
2. Triloy / Kiara – Rosehip oil
3. La Mer – The Renewal Oil

D/ Một số sản phẩm khác:

1. D Program Whitening Clear
2. Su:m37 – Water-Full Radiant Aura Ampoule Serum
3. Biologique Recherche SerumPIGM 400

IV/ MỘT SỐ THÔNG TIN THAM KHẢO THÊM

A/ Khi nào điều trị vết thâm là tốt nhất?

Mụn sau khi lành thì thường có màu rất đỏ, vết thương sau mụn sẽ chuyển từ màu đỏ tươi sang dần thành màu nâu đậm. Bạn xử lý vết thâm bằng những phương pháp trị thâm như mình nêu trên càng sớm thì càng có hiệu quả. Tuy nhiên cũng không nên xử lý quá sớm, mà phải đúng thời điểm thích hợp.

Vậy thời điểm thích hợp là khi nào? Câu trả lời cho thời điểm thích hợp nhất để xử lý những vết thâm này là khi những vết thương mụn đã khép, không còn là vết thương hở. Nếu vết sẹo sau khi mụn lặn vẫn thấy còn ẩm thì bạn nên đợi nó khô đi hoặc bong ra trước khi xử lý. Tẩy tế bào chết hoặc xử lý mạnh trong khi da vẫn đang tự hồi phục thì sẽ khiến tình trạng tồi tệ hơn.

B/ Mất bao lâu để vết thâm được mờ đi?

Khi thực hiện các phương pháp giúp mờ vết thâm dạng bôi và tẩy tế bào chết chắc chắn là sẽ giúp rút ngắn thời gian vết thâm được mờ hơn so với việc bạn không làm gì. Tuỳ thuộc vào cơ địa mỗi người mà sẽ mang lại kết quả nhanh hay chậm. Chúng không thể mờ ngay lập tức, thường sẽ mất khoảng 2-3 tháng tuỳ thuộc vào độ “mới” của vết thâm và sản phẩm bạn sử dụng. Nhưng cũng có một số trường hợp thì vết thâm có thể mờ được nhanh hơn.

V/ TỔNG KẾT

Việc chữa trị sắc tố da theo mình là phải cần sự kiên trì, khi dùng một sản phẩm chỉ mới 1 vài tuần hay 1 tháng bạn chưa thấy hiệu quả thì không hẳn là sản phẩm đó không hiệu quả mà cần nhiều thời gian hơn nữa để sản phẩm đó hoạt động trên da bạn. Ngoài ra muốn chữa trị một vấn đề nào đó của da hay đơn giản là muốn da đẹp hơn, việc bạn cần không phải là chỉ dựa vào 1 sản phẩm duy nhất mà bên cạnh đó quá trình chăm sóc da của bạn như thế nào, có hiệu quả hay không? Chế độ ăn uống, sinh hoạt, môi trường sống… cũng là vấn đề rất quan trọng, ảnh hưởng đến rất nhiều. Nên các bạn cần chú ý nhiều hơn nữa nhé.

Hy vọng bài viết này sẽ có ích đối với các bạn.

Nếu thích đừng quên Like và Share nhé.

Chúc các bạn luôn xinh.

Thông tin tham khảo:

1. American Academy of Dermatology
2. Panaceas