Chào các bạn.
Sau đợt tham khảo ý kiến mọi người theo như những gì mình đọc được thì đa số các bạn điều cảm thấy mình bị vấn đề với mụn nội tiết và số còn lại, một con số cũng không nhỏ là bị vấn đề về mụn ẩn.
Mụn nội tiết ở đây là chúng ta nói ngắn gọn về cụm từ “mụn do nguyên nhân nội tiết”, đây là một yếu tố gây ra mụn chứ không phải là một loại mụn như mụn ẩn, mụn đầu đen, hay dormant …
Thông thường khi bị mụn nội tiết sẽ gây ra những nốt mụn sâu hoặc mụn nang, gây đau, để lại những vết thâm rất nặng nề. Nhưng không có nghĩa khi bị mụn nội tiết da bạn chỉ có 2 loại mụn này mà thôi, đôi khi cũng sẽ xuất hiện thêm những loại mụn khác nữa. Và mụn do nội tiết tố gây ra thường không xuất hiện trên toàn bộ khuôn mặt mà chủ yếu ở khu vực xung quanh cằm và hàm là có nhiều nhất.
Ngày hôm nay mình sẽ tập trung nói về mụn nội tiết. Sang tuần mới sẽ đến mụn ẩn sau nhé.
I/ NGUYÊN NHÂN GÂY MỤN NỘI TIẾT
Nguyên nhân gây mụn nội tiết thì tất cả chúng ta ai cũng có câu trả lời là do rối loạn nội tiết rồi đúng không? Nhưng tại sao cơ thể chúng ta lại bị rối loạn nội tiết? Và khi rối loạn nội tiết thì tại sao lại gây mụn cho da?
Mình trả lời 1 cách ngắn gọn, theo bản thân mình thấy dễ hiểu nhất là do những nguyên nhân sau:
- Quá trình dậy thì
- Chu kỳ kinh nguyệt
- Mang thai
- Mãn kinh
- Chế độ ăn uống kém lành mạnh
- Sinh hoạt của bạn không điều độ
- Lệch múi giờ (jet lag)
- Môi trường ô nhiễm bởi những loại thuốc có hại…
Và khi nội tiết tố bị rối loạn dẫn đến kích thích các tuyến dầu trên da hoạt động mạnh, cộng với bã nhờn, bụi bẩn, vi khuẩn… gây tắt nghẽn và khiến da bị mụn, viêm.
Phụ nữ thường bị mụn này nhiều hơn nam giới, vì phụ nữ chúng ta cứ đến chu kì hằng tháng là sẽ bị rối loạn nội tiết. Tuy nhiên, nam giới cũng có thể gặp mụn nội tiết. Spikes trong testosterone có khả năng là nguyên nhân khi nam giới ăn quá nhiều đậu nành.
II/ GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ MỤN NỘI TIẾT
Đối với mụn nội tiết, nếu chỉ sử dụng những giải pháp bôi bên ngoài là tạm thời mà thôi, chúng ta phải kết hợp cả yếu tố bên trong. Nhưng nếu trong trường hợp này, bạn uống thuốc kháng sinh hay Isotretinoin thì cũng vậy, cũng là những giải pháp tạm thời, chúng giúp điều trị những nốt mụn đang có trên da bạn và “kiềm hãm” chúng trong một thời gian ngắn. Sau khi ngưng thuốc nguy cơ bị mụn lại sẽ rất cao. Một số bạn uống kháng sinh không đủ liều, bỏ thuốc hay uống lặp lại không đúng cách cũng rất dễ gây ra tình trạng “nhờn thuốc” không còn tác dụng nữa, vấn đề này chúng ta sẽ bàn đến sau nhé.
Quay trở về với mụn nội tiết như mình đã nói, đây là vấn đề bên trong cơ thể thì cách giải quyết cũng phải bắt đầu từ bên trong, đồng thời các bạn cũng đừng quên có một quy trình dưỡng da cơ bản để giúp da được khoẻ hơn và ngăn ngừa sự “bùng phát” của mụn mới khi da không được chăm sóc cẩn thận.
Quy trình dưỡng da cơ bản mình đã viết chỉ cách đây một tuần thôi, các bạn có thể xem lại tại đây nhé. Nếu tình trạng da bị mụn trên mức trung bình hay quá nặng thì bên cạnh 1 quy trình dưỡng da cơ bản, bạn vẫn phải sử dụng thêm sản phẩm trị mụn và sản phẩm chấm các nốt mụn viêm, sưng.
A/ Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh
Chắc hẳn các bạn cũng hay nghe khái niệm ăn uống lành mạnh, nhưng cụ thế ăn uống lành mạnh trong trường hợp này là gì?
Sau đây là những chú ý về ăn uống bạn cần phải áp dụng nhé.
- Hạn chế tối đa ăn đường và tinh bột bởi vì khi cơ thể sử dụng quá nhiều các chất này, khi di chuyển vào máu sẽ làm tăng insulin – mức insulin cao sẽ gây ra sự mất cân bằng hormone, không những thế, đường còn là một kẻ thù khiến da lão hoá nhanh, cụ thể các thực phẩm bạn nên hạn chế: các loại bánh ngọt, soft drink, thực phẩm chế biến đóng hộp, các sản phẩm bột mì trắng (bánh mì), ăn ít cơm, các loại trái cây chứa nhiều đường (xoài chín, vải, nhãn, sầu riêng,..). Có thời gian mình bị mụn khi đó phải kiêng đường tối da, một ngày mình chỉ được ăn khoảng 20g đường, thế là lúc thèm bánh ngọt quá phải ăn 1 chút xíu và ăn rất chậm, thậm chí ngậm trong miệng để vị tan trong lâu, thật sự rất khó khăn đối với những ăn thích ăn ngọt, nhưng vì một làn da đẹp, các bạn nên cố gắng nhé.
- Giảm thói quen ăn trước khi đi ngủ
- Ăn nhiều ngũ cốc nguyên chất, chất béo có lợi, trái cây ít đường, rau xanh, thay đường bằng mật ong tự nhiên, các loại thực phẩm từ đậu nành (đối với con gái), bột lanh…
- Sử dụng các sản phẩm ăn hằng ngày như thịt, trứng phải đảm bảo là thực phẩm sạch, không bị tiêm hormone. Điều này thật sự hơi khó để chúng ta kiểm soát được hết nên các bạn cứ hạn chế dần những sản phẩm cho rằng không đảm bảo nhé. Hoặc nếu có thể thì nên tìm những địa chỉ mua hàng đảm bảo uy tín và tin tưởng.
- Uống đủ lượng nước so với cơ thể của bạn. Để biết được lượng nước của bạn là bao nhiêu thì bạn có thể download các apps trên điện thoại và điền thông tin cơ thể chúng sẽ tự động tính toán cho bạn, cụ thể app mà mình sử dụng là: My Water Balance.
- Tránh các đồ uống có chứa quá nhiều caffein – caffeine kích thích tuyến thượng thận sản sinh ra nhiều cortisol (hormon gây căng thẳng), do đó gây ra sự lo lắng, mệt mỏi và các triệu chứng khác liên quan đến PMS.
- Tránh uống quá nhiều beer, rượu. Sử dụng quá nhiều alcohol có thể ảnh hưởng đến khả năng của gan trong việc chuyển hóa estrogen, điều này có thể gây ra sự mất cân bằng hormone.
- Ngưng uống sữa bò tươi vì trong sữa bò tươi có chứa hormone Androgen, đây là hormone khiến mụn nhiều hơn.
- Ngoài ra uống trà xanh mỗi ngày cũng là sự lựa chọn vô cùng tốt, trà xanh chống viêm tốt, giúp tăng hàm lượng hormone và insulin không ổn định. Mỗi ngày bạn uống từ 2-3 cốc nhé.
Chú ý: Trà xanh ở đây là green tea, bạn có thể ra siêu thị mua trà khô của những hãng uy tín có ghi “trà xanh – green tea” là được, không cần phải là lá chè tươi. Trà Oloong hay matcha cũng là trà xanh nhé nhưng thuộc loại cao cấp hơn, các bạn vẫn có thể uống cũng được nhé.
B/ Duy trì sinh hoạt điều độ
- Giữ thăng bằng trong cuộc sống, tránh những căng thẳng quá mức, vì stress sẽ khiến khả năng rụng trứng ít đi, gây mất cân bằng hormone nghiêm trọng. Mình biết rằng cuộc sống thì không thể nào khiến chúng ta luôn được vui vẻ hay như ý muốn. Nhưng trong những lúc gặp những chuyện không vui hay buồn chán thì bạn cứ cho phép bản thân chỉ được buồn, chán nản một ngày thôi, có thể buông tất cả trong một ngày, coi như một cách xả stress, qua ngày hôm sau thì phải đứng lên và chống lại nó, đừng để bản thân mình bị mệt mỏi hay xấu đi, vì có như thế nào thì chúng ta cũng vẫn phải tiếp tục sống. Yêu bản thân là một cách khiến chúng ta yêu đời hơn.
- Tập thể dục hằng tuần, bạn chỉ cần bỏ từ 30 phút – 1 tiếng mỗi ngày để tập gym, yoga hay thậm chí chỉ cần đi bộ, chạy bộ nhẹ nhàng trong 30 phút mà thôi.
- Cải thiện thói quen ngủ – ngủ sớm và thức dậy sớm , nên ngủ đủ 7- 8 tiếng mỗi ngày. Nếu khó ngủ, bạn có thể uống 1 cốc trà hoa cúc ấm trước khi ngủ.
- Một tuần nếu có thể nên massage cơ thể 1 lần để được thư giản, đặc biệt là massage vùng bụng.
- Nếu có sử dụng mắt kính/ mắt kính cận hằng ngày bạn nên vệ sinh lau sạch nó mỗi ngày.
- Giữ vệ sinh nhà, những đồ dùng cá nhân của bạn thật sạch. Thói quen vệ sinh nhà của mình được áp dụng như sau, các bạn nếu muốn có thể áp dụng theo nhé:-Hai ngày một lần: Thay vỏ gối-Mỗi tuần một lần: Lau sạch mọi thứ bằng bông thấm alcohol (VD như: điện thoại, bàn phím, vô lăng,..), làm sạch cọ makeup, bàn makeup và làm sạch nhà, đặc biệt là phòng ngủ.-Mỗi tháng một lần: Vệ sinh thật kĩ nhà, làm sạch mọi thứ bằng các sản phẩm tẩy rửa chuyên dụng.
C/ Có một quy trình dưỡng da tốt – đúng cách
Như lúc nãy mình đã nói, bên cạnh những vấn đề bạn cần giải quyết bên trong cơ thể thì các bạn cũng nên có một quy trình dưỡng da cơ bản để giúp da được khoẻ hơn và ngăn ngừa sự “bùng phát” của mụn mới khi da không được chăm sóc cẩn thận.
Các bạn có thể xem lại bài viết về “Quy trình dưỡng da cơ bản” tại đây nhé. Nếu tình trạng da bị mụn trên mức trung bình hay quá nặng thì bạn vẫn phải sử dụng thêm sản phẩm trị mụn và sản phẩm chấm các nốt mụn viêm, sưng.
Một số sản phẩm khuyên dùng kết hợp với các sản phẩm dưỡng da cơ bản:
Các sản phẩm chứa BHA
- COSRX BHA Blackhead Power Liquid – Giá khá rẻ khoảng 350.000 – 400.000 VND/ 100ml
- DHC Salicylic Face Milk – Giá trung bình 500.000 – 600.000 VND/ 60ml
- Paula’s Choice Skincare RESIST Daily Pore-Refining 2% BHA – Giá 33 USD/ 88ml (khoảng hơn 700.000 VND)
- Philosophyclear days ahead oil-free salicylic acid acne treatment & moisturizer – Giá 39 USD/ 60ml
- Drunk Elephant T.L.C. Framboos Glycolic Night Serum / Đây là sản phẩm hiện tại mình đang sử dụng.
Các sản phẩm chứa Retinol
SkinCeuticals
- SkinCeuticals Retinol 0.5 – 0.5% retinol
- SkinCeuticals Retinol 1.0 – 1% retinol
Paula’s Choice
- RESIST Barrier Repair Moisturizer w/Retinol
- RESIST Intensive Wrinkle-Repair Retinol Serum
- Skin Balancing Super Antioxidant Concentrate Serum w/Retinol
- Skin Recovery Super Antioxidant Concentrate Serum
Philosophy
- Philosophy Help Me
- Philosophy On a Clear Day
La Roche-Posay
- La Roche-Posay Redermic R – 0.1% retinol
Một số sản phẩm dùng để chấm mụn khuyên dùng:
- Kiara Phytoceuticals Tea Tree Oil / chấm lên các nốt mụn sưng viêm
- Kate Somerville EradiKate Acne Treatment/ chấm lên các nốt mụn sưng viêm
- Kiehl’s Breakout Control Targeted Blemish Spot Treatment/ Có thể chấm lên các nốt mụn thường hoặc sưng, viêm.
D/ Sử dụng thuốc tránh thai
Đối với thuốc tránh thai thì thật sự mình khuyên bạn phải nên cân nhắc thật kĩ, vì thuốc tránh thai cũng có thể gây rối loạn hệ thống của bạn thế nên nếu như trong trường hợp bắt buộc không còn giải pháp nào nữa thì mình khuyên bạn mới nên nghĩ đến việc uống thuốc và nên đọc kĩ những tác dụng phụ trước khi sử dụng thuốc. Trước khi uống thuốc bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ, không nên tự mua thuốc để uống.
Mình giải thích một chút về thuốc tránh thai nhé.
Hầu hết các loại thuốc tránh thai sẽ có hormone estrogen và progesterone. Nguyên tắc hoạt động chính là khi estrogen là đủ cao để chống lại các nội tiết tố androgen, bạn sẽ thấy mụn được cải thiện. Ngược lại nếu estrogen là không đủ mạnh thì có thể làm mụn trầm trọng thêm. Đây cũng là lí do tại sao khi bị mụn nội tiết mình khuyên các bạn không nên uống sữa bò, vì theo một số nghiên cứu trong sữa bò có chứa hormone androgen sẽ khiến tình trạng mụn nặng hơn.
Trong một số trường hợp sẽ có 1 số loại thuốc tránh thai không hợp với bạn thì sẽ không thấy tác dụng, lúc đó thì bạn nên xin ý kiến bác sĩ để được đổi sang loại khác. Và thật sự nếu hợp thì trong vòng 2-3 tháng là da bạn sẽ đẹp lên rất nhiều.
Nhưng ngược lại, cũng có trường hợp uống thuốc tránh thai sẽ khiến mụn nổi nhiều hơn, tình trạng da xấu đi. Theo mình vấn đề này là do tỉ lệ thành phần Estrogen trong thuốc tránh thai. Mình sẽ tìm thêm tài liệu về thành phần của 1 số loại thuốc tránh thai rồi bổ sung sau vào phần này như là một tài liệu tra khảo để các bạn xem xét trước khi yêu cầu bác sĩ cho bạn dùng loại nào.
Thêm một vấn đề cần chú ý ở thuốc tránh thai nữa chính là khi ngưng thuốc một thời gian sau mụn cũng sẽ quay trở lại nếu bạn không biết dưỡng da đúng cách. Nên một lần nữa, mình xin phép được nhắc các bạn chú ý đừng bao giờ quá dựa dẫm vào một loại thuốc hay một sản phẩm được cho là “thần thánh” mà hãy duy trì một thói quen chăm sóc da tốt, chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, chúng ta cần có sự kết hợp giữa tất cả các yếu tố.
E/ Sử dụng các sản phẩm uống bổ sung
Đối với vấn đề nội tiết, mình khuyên dùng các sản phẩm uống bổ sung sau:
- Blackmores – Evening primrose oil
- Blackmores – Fish oil
- Bioceuticals – Fish oil (đây là hãng dược của Úc dành riêng cho các bác sĩ và dược sĩ mới có thể mua được, có sản phẩm fish oil dạng lỏng vô cùng tốt, hấp thụ nhanh và hiệu quả theo mình nhớ không lầm là gấp 6 lần)
- Blackmores – Fish oil + Evening primrose oil (loại này vô cùng tiện, kết hợp cả 2, các bạn chỉ cần mua 1 hộp là đủ)
- Blackmores – Bio Zinc
- Blackmores – Flaxseed Oil / Đây là sản phẩm hiện tại mình đang sử dụng.
Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm bài viết về các sản phẩm uống bổ sung cho da mụn mình đã từng viết tại đây nhé.
III/ TỔNG KẾT
Thật sự theo mình thấy, mụn nội tiết là một vấn đề khó cho những bạn nào không có sự quyết tâm và dễ chán nản. Các bạn hãy cố gắng đừng quá nóng vội nhé, có thể bạn sẽ mất 3 – 6 tháng để giải quyết vấn đề, có thể cũng lâu hơn nữa nhưng khi thực hiện thì các bạn đừng nên bỏ cuộc giữa chừng, đừng chỉ duy trì thói quen tốt trong 1-2 tháng chưa thấy kết quả đã trở về thoải mái như trước. Vấn đề quan trọng ở đây là phải có sự KẾT HỢP giữa những điều trên, bạn không nên chỉ chăm sóc da tốt thôi mà bỏ bê những phần còn lại như: ăn ngủ không điều độ, không vệ sinh cá nhân tốt,… hoặc là ngược lại.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp được các bạn cải thiện làn da trong vấn đề mụn nội tiết.
Nếu thích đừng quên Like và Share nhé.
Chúc các bạn luôn xinh.
3 Comments
Tran Ngoc Tram
July 3 at 4:44 pmChào Thúy, rất cảm ơn những bài viết bổ ích của bạn.
Cho mình hỏi là mình bị mụn cám quanh mũi (nhìn sần sùi giống da gà ấy) từ lâu. Dạo gần đây khi tẩy da chết xong mình có dùng bông tăm nặn đc 1 ít, nhưng lại sợ lỗ chân lông bị to. Bạn có thể viết bài về vấn đề này không? Chờ hồi âm từ bạn. Cảm ơn Thúy rất nhiều.
Kimmi
September 1 at 10:32 pmMong 1 bài viết về supplement bổ sung nội tiết tố ạh!.. Chúc c khoẻ và luôn xinh ❤️
PHANH
November 30 at 4:08 pmBị mụn nội tiết thì có nên nặn mụn không ạ?