Chuyên đề mụn (phần 4)

Chào các bạn.

Đây là phần cuối cùng của chuyên đề mụn được mình bắt đầu từ cách đây vài tháng. Những phần trước, trọng tâm mình nói đến chính là muốn các bạn tìm ra được nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị cho từng nguyên nhân khác nhau bao gồm mụn ở khu vực mặt và cả cơ thể.

Như đã giới thiệu với các bạn từ trước, phần 4 sẽ là liệt kê danh sách và giải thích về các thành phần hoá học trị mụn cũng như các liệu pháp khác. 

Nếu như các bạn chưa đọc được 3 phần trước, các bạn có thể đọc lại tại những liên kết sau đây nhé: phần 1 – phần 2 – phần 3. Mình cũng xin được khuyến khích các bạn là nên đọc kĩ đầy đủ thông tin ở tất cả các phần để tránh những thắc mắc mà mình đã viết ra rồi cũng như việc khiến bạn khó hiểu khi đọc bị ngắt quảng vì tất cả các phần đều liên quan đến nhau.

Chúng ta bắt đầu chuyên đề mụn của Phần 4 nhé.

I/ NHỮNG LIỆU PHÁP VÀ THÀNH PHẦN ĐIỀU TRỊ MỤN

A/ Không cần bác sĩ kê đơn:

Dưới đây là những liệu pháp và thành phần các chất trị mụn không cần bác sĩ kê đơn vẫn đảm bảo an toàn cho bạn khi sử dụng, cụ thể phân tích kĩ hơn sẽ được mình giải thích ở bên dưới ở mục II.

• AHAs (glycolic acid)
• BHAs (salicylic acid)
• Benzoyl Peroxide
• Light Therapy – liệu pháp ánh sáng
• Resorcinol
• Retinaldehyde
• Retinyl Palmitate
• Retinols
• Sulfur
• Tea Tree Oil
• Chemical peels – mặt nạ hoá học
• Microdermabrasion
• Laser

 B/ Cần bác sĩ kê đơn:

• Differin (adapalene)
• Renova
• Retin-A (tretinoin)
• Retin-A Micro
• Tazorac
• Accutane (Roaccutane) – Viatmin A dạng uống
• Antibiotics – Thuốc kháng sinh
• Azelaic Acid
• Thuốc tránh thai

C/ Thành phần – Giải pháp tự nhiên

• Apple Cider Vinegar Toner (ACV)
• Mặt nạ mật ong
• Argan oil
• Bột yến mạch
• Bột nghệ hoặc củ nghệ tươi
• Sữa chua
• Trà xanh
• Chế độ ăn uống
• Sản phẩm uống bổ sung
• Detox

II/ PHÂN TÍCH CHI TIẾT MỘT SỐ THÀNH PHẦN VÀ LIỆU PHÁP

A/ AHA/ BHA

Tất cả những thông tin liên quan đến AHA/ BHA đã được mình viết cách đây khá lâu, bao gồm 2 phần, các bạn có thể xem lại tại đây nhé:

• Phần 1
• Phần 2

B/ Benzoyl peroxide

Đây là một trong những chất phổ biến nhất trong việc điều trị mụn mà không cần bác sĩ kê đơn. Nó hoạt động bằng cách đưa Oxy vào lỗ chân lông và tăng tốc độ quá trình tái tạo da. Do đó vi khuẩn P. acnes sẽ bị giết và lỗ chân lông được làm sạch

Benzoyl peroxide nếu dùng trong thời gian dài sẽ làm da bị oxy hoá, dẫn đến lão hoá nhanh hơn, nên các bạn cần chú ý điều này.

Ngoài ra, hầu hết sản phẩm này đều được bán với nồng độ 10% Benzoyl peroxide, nhưng với nồng độ 2.5% và 5% cũng đã có thể hoạt động tốt mà không bị khó chịu quá nhiều.

Khi dùng Benzoyl peroxide thì gần như là ai cũng sẽ trải qua việc bị kích thích, da bị đỏ nhẹ đối với lần đầu tiên sử dụng, và sẽ có một số % nhỏ sẽ bị dị ứng, cho nên tốt nhất là mình khuyên các bạn nên bắt đầu với nồng độ % thấp và test lên 1 vùng nhỏ trên da để xem phản ứng như thế nào.

Để duy trì một làn da không mụn thì bắt buộc bạn phải sử dụng Benzoyl peroxide trong một thời gian dài, một khi bạn ngưng sử dụng thì các vi khuẩn sẽ quay trở lại, đồng nghĩa với việc mụn sẽ xuất hiện. Tuy nhiên, Benzoyl peroxide khác với thuốc kháng sinh là không làm cho vi khuẩn kháng với Benzoyl peroxide.

C/ Retinyl Palmitate

Đây là loại yếu nhất trong các loại Retinoids, bởi vì Retinyl Palmitate trước tiên phải được chuyển đổi sang Retinol, sau đó mới được chuyển đổi sang Retinaldehyde, cuối cùng mới được chuyển thành Retinoic Acid, và tất nhiên sẽ có một số mất mát trong quá trình chuyển đổi, điều đó có nghĩa là bạn phải sử dụng một sản phẩm với một nồng độ rất cao của Retinyl Palmitate mới có hiệu quả. Hầu hết các sản phẩm chứa Retinyl Palmitate (cũng dán nhãn sản phẩm “Vitamin A”) có xu hướng giữ ẩm, nhưng thường quá yếu để giúp da tốt hơn đặc biệt là về chống lão hóa. 

Các sản phẩm điển hình có chứa Retinyl Palmitate:

• Boots No 7 Protect & Perfect Beauty Serum
• Derma E Refining Vitamin A Creme
• Estee Lauder Advanced Night Repair
• Neostrata Exuviance Vespera Bionic Serum

D/ Retinol

Theo như mình biết thì đây là loại phổ biến và được sử dụng nhiều nhất. Trên thị trường các loại mỹ phẩm gắn mác Vitamin A – Retinoids số đông đều là Retinol.

Retinol đầu tiên sẽ được chuyển đổi thành Retinaldehyde và sau đó Retinaldehyde phải được chuyển thành Retinoic Acid thì mới có hiệu quả cao. Qua mỗi bước chuyển đổi Retinol có thể không được 100% chuyển thành Retinoic Acid và Retinol ước chừng sẽ nhẹ hơn Tretinoin 20 lần. Nhưng đối với những ai mới bắt đầu sử dụng Retinoid thì mình nghĩ nên chọn Retinol đầu tiên vì Retinol có khả năng gây kích ứng thấp hơn Tretinoin.

Các sản phẩm điển hình có chứa Retinol:

SkinCeuticals

• SkinCeuticals Retinol 0.5 – 0.5% retinol
• SkinCeuticals Retinol 1.0 – 1% retinol

Paula’s Choice

• RESIST Barrier Repair Moisturizer w/Retinol
• RESIST Intensive Wrinkle-Repair Retinol Serum
• Skin Balancing Super Antioxidant Concentrate Serum w/Retinol
• Skin Recovery Super Antioxidant Concentrate Serum

Philosophy

• Philosophy Help Me
• Philosophy On a Clear Day
• La Roche-Posay Redermic R – 0.1% retinol

Chú ý: Retinol phải trải qua quá trình chuyển hoá nên phụ thuộc vào độ pH, và độ pH lý tưởng để Retinol làm việc là neutral tức là khoảng 5 – 6. Thế nên đối với những bạn dùng các sản phẩm có tính acid như là BHA, AHA, Vitamin C… phải lưu ý khi dùng acid xong phải đợi tầm 30 phút thì mới được bôi tiếp Retinol. Các bạn cũng có thể sử dụng acid buổi sáng và Retinol buổi tối. Và Retinol được khuyến cáo không nên sử dụng cho ban ngày vì có thể làm da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. 

E/ Sulfur

Lưu huỳnh được sử dụng chủ yếu để làm khô mụn, hầu hết các sản phẩm chứa lưu huỳnh đều có mùi rất khó chịu và chúng thường khiến cho những vùng da xung quanh mụn cũng bị khá khô khi tiếp xúc với lưu huỳnh.

Không giống như benzoyl peroxide, BHAs, AHAs, lưu huỳnh được chủ yếu được sử dụng như là một biện pháp điều trị tức thời chứ không mang tính lâu dài hay phòng ngừa. Ngoài ra lưu huỳnh cũng được biết đến với vai trò làm giảm mụn tấy đỏ và mụn bị tổn thương bởi bệnh rosacea.

F/ Tea tree oil

Tea tree oil được xem là một sản phẩm điều trị mụn tuyệt vời và kháng khuẩn cực kì tốt. Nó có tính sát trùng và chống nấm nên không chỉ được sử dụng để điều trị mụn mà còn có thể sử dụng cho một số vết thương hở (tuy nhiên với vết thương hở là mụn trên mặt thì mình lại khuyến khích không nên dùng vì da mặt nhạy cảm hơn so với da cơ thể, bạn chỉ nên dùng cho những nốt mụn chưa bị vỡ)

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng tea tree oil 5% có thể được hiệu quả như 5% benzoyl peroxide mà không hề gây kích ứng như là dùng benzoyl peroxide nên những ai bị kích ứng với benzoyl peroxide thì mình nghĩ tea tree oil là một giải pháp.

Cụ thể hơn về tea tree oil mình sẽ có 1 bài review sớm nhất về sản phẩm Kiara Phytoceuticals Tea Tree Oil để các bạn tham khảo nhé. Mình có thể tự tin nói rằng em tea tree oil này là tốt nhất trong tất cả những loại tea tree oil mình từng dùng.

G/ Differin – Renova – Retin-A – Retin-A Micro -Tazorac

Các sản phẩm này đều chứa retinoids, cụ thể về cách sử dụng retinoids hiệu quả và đúng cách các bạn có thể xem lại bài viết của mình tại đây nhé.

H/ Thuốc kháng sinh

Theo mình được biết là hầu hết các bác sĩ da liễu Việt Nam khi bệnh nhân khám có vấn đề gì về da hay bị mụn đề kê đơn có kháng sinh. Tác dụng của thuốc kháng sinh khi dùng để điều trị mụn thường là giúp thúc đẩy cải thiện tình trạng mụn nhanh hơn và thường được kết hợp với retinoids.

Riêng về phần thuốc kháng sinh nếu các bạn có nhu cần tìm hiểu thêm thì mình có thể viết riêng 1 bài về em ấy nhé. Cụ thể là tên các loại thuốc kháng sinh, hiệu quả mang lại, thích hợp loại mụn nào, tác dụng phụ … Kiểu như 1 bảng tra cứu để các bạn không bị hoang mang khi bác sĩ kê đơn cho bạn mà không biết bạn đang uống thuốc gì.

I/ Azelaic acid

Azelaic acid được tìm thấy trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, nó có tác dụng chống vi khuẩn, chống viêm và các đặc tính tẩy tế bào chết, ngoài ra Azelaic acid còn ức chế sự tổng hợp melanin giúp chống tăng sắc tố và nám.

Tại Mỹ và một số nước Châu Á, nếu bạn muốn sử dụng Azelaic acid cần phải được bác sĩ kê đơn, tuy nhiên theo mình được biết là tại Úc và Canada có thể mua tại các hiệu thuốc mà không cần đến đơn của bác sĩ da liễu. Điển hình các sản phẩm chứa Azelaic acid theo toa như là: Skinoren, Azelex, AcneDerm, và Finacea. Skinoren, Azelex, AcneDerm thường để trị mụn và Finacea để điều trị bệnh rosacea.

Đây là chất an toàn sử dụng khi mang thai nên đối với các bạn đang có thai thì nên hỏi ý kiến bác sĩ và yêu cầu về việc được sử dụng Azelaic acid nếu đang bị mụn nhé.

J/ Thuốc tránh thai

Nếu bạn đang gặp vấn đề mụn về nội tiết tố thì đây sẽ là giải pháp. Như ở phần 1 và phần 2 mình có đề cập đến những phương pháp điều trị mụn nội tiết và chỉ ra khu vực trên mặt xác định mụn nội tiết là thường ở vùng cằm và hàm. Để xác định một cách chính xác hơn, bạn có thể đọc lại 2 phần trước nhé.

Giống như thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai cũng có thể gây rối loạn hệ thống của bạn thế nên nếu như trong trường hợp bắt buộc không còn giải pháp nào nữa thì mình khuyên bạn mới nên nghĩ đến việc uống thuốc và nên đọc kĩ những tác dụng phụ trước khi sử dụng thuốc.

Hầu hết các loại thuốc tránh thai sẽ có hormone estrogen và progesterone. Nguyên tắc hoạt động chính là khi estrogen là đủ cao để chống lại các nội tiết tố androgen, bạn sẽ thấy mụn được cải thiện. Ngược lại nếu estrogen là không đủ mạnh thì có thể làm mụn trầm trọng thêm. Đây cũng là lí do tại sao khi bị mụn nội tiết mình khuyên các bạn không nên uống sữa bò, vì theo một số nghiên cứu trong sữa bò có chứa hormone androgen sẽ khiến tình trạng mụn nặng hơn.

Trong một số trường hợp sẽ có 1 số loại thuốc tránh thai không hợp với bạn thì sẽ không thấy tác dụng, lúc đó thì bạn nên xin ý kiến bác sĩ để được đổi sang loại khác. Và thật sự nếu hợp thì trong vòng 2-3 tháng là da bạn sẽ đẹp lên rất nhiều.

Nhưng ngược lại, cũng có trường hợp uống thuốc tránh thai sẽ khiến mụn nổi nhiều hơn, tình trạng da xấu đi. Theo mình vấn đề này là do tỉ lệ thành phần Estrogen trong thuốc tránh thai. Mình sẽ tìm thêm tài liệu về thành phần của 1 số loại thuốc tránh thai rồi bổ sung sau vào phần này như là một tài liệu tra khảo để các bạn xem xét trước khi yêu cầu bác sĩ cho bạn dùng loại nào.

Thêm một vấn đề cần chú ý ở thuốc tránh thai nữa chính là khi ngưng thuốc một thời gian sau mụn cũng sẽ quay trở lại nếu bạn không biết dưỡng da đúng cách. Nên các bạn chú ý đừng bao giờ quá dựa dẫm vào một loại thuốc hay một sản phẩm được cho là “thần thánh” mà hãy duy trì một thói quen chăm sóc da tốt, chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh như đi ngủ đúng giờ (tốt nhất đi ngủ lúc 10 giờ đêm – thời gian này là thời gian các cơ quan của cơ thể bạn bắt đầu mệt mỏi và cần được nghỉ ngơi nhiều), thức dậy lúc 6 – 7 giờ sáng. Tập thể dục 20-30 phút mỗi ngày. Và đừng quên rằng dầu cá, omega -3 sẽ giúp mụn nội tiết của bạn được tốt hơn.

K/ Accutane

Accutane hay còn được gọi là Roaccutane, đây chính là isotretinoin dạng uống miệng để điều trị mụn loại nặng. Sử dụng isotretinoin dạng uống rất phức tạp, cần phải có sự chỉ định của bác sĩ và thực hiện một số xét nghiệm trước khi uống, có nhiều tác dụng phụ cần phải chú ý, mình sẽ dành thời gian để viết riêng 1 bài về isotretinoin sau nhé.

L/ Toner giấm táo

Trong giấm táo có chứa malic và lactic acid, 2 chất này sẽ giúp làm mềm, tẩy tế bào chết cho da, làm giảm các vết đỏ, ngoài ta giấm táo còn có tính kháng khuẩn và khử trùng nên rất hiệu quả trong việc điều trị mụn.

Như các bạn cũng đã biết, da của chúng ta cần phải được cân bằng, nếu không thì rất dễ bị kích ứng, đỏ thậm chí nóng rát hoặc một số trường hợp nhẹ hơn thì da sẽ bị quá khô hay quá nhờn.

Và lý do giải thích cho việc chúng ta cần độ pH cân bằng và tại sao giấm táo tốt cho điều này được giải thích như sau:

Đầu tiên, bạn phải hiểu rằng da mọi người đều có một lớp “vỏ” acid bảo vệ, nó là một lớp dầu mỏng trên bề mặt da. Da tự nhiên của chúng ta có tính acid và chức năng bảo vệ đạt tốt nhất khi nó ở độ pH 5.5 (pH lớn hơn 0 và nhỏ hơn 7 được gọi là có tính acid)

Khi bạn rửa mặt hoặc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thì sẽ khiến lớp vỏ acid tự nhiên này bị phá vỡ (nguyên nhân có thể là do sản phẩm skincare bạn dùng có tính kiềm hoặc bạn rửa đi hàng rào bảo vệ da). Nếu da bạn khoẻ và bình thường thì độ pH sẽ trở lại cân bằng nhanh chóng.

Tuy nhiên nếu da bạn thường xuyên bị tác động, ví dụ như bạn rửa mặt quá nhiều, sản phẩm rửa mặt quá khó chịu thì sẽ khiến lớp vỏ acid bị xáo trộn, pH da mất cân bằng dẫn đến da dễ nhiễm trùng và kích ứng, chính vì điều này sẽ gây mụn và khô căng cho da bạn. Và toner giấm táo chính là giải pháp cho vấn đề này.

Giấm táo có độ pH là 3 khi pha loãng, khi sử dụng toner này sẽ giúp khôi phục sự cân bằng cho da, tránh vi khuẩn và tẩy tế bào chết hiệu quả giúp cải thiện lỗ chân lông bị tắc khiến da hết mụn và khoẻ mạnh hơn.

Cách làm Toner giấm táo các bạn có thể xem lại tại đây nhé.

M/ Mặt nạ mật ong

Mật ong là một chất có tính khử trùng nên rất nhiều bạn sử dụng mật ong để chấm lên mụn hay sử dụng làm mặt nạ để giúp làm dịu da. Ngoài ra, mật ong còn giúp da bạn ẩm và ngậm nước hơn.

Tuy nhiên, ngoại trừ nguyên nhân gây mụn cho bạn là do vi khuẩn, còn những trường hợp mụn của bạn là mụn nội tiết hoặc nguyên nhân là do kích ứng, hay bất kì những nguyên nhân khác thì có thể mật ong sẽ không giúp được gì nhiều cho bạn. Nó có thể làm dịu da bạn tạm thời nhưng về lâu dài thì không thể giúp tình trạng mụn của bạn khá lên hoặc ngăn ngừa mụn không quay trở lại.

Các bạn cũng nên chú ý sẽ sẽ có nhiều bạn dị ứng với mật ong nên bạn cần phải test lên một vùng nhỏ trên mặt trước để tránh tình trạng kích ứng cho da.

 N/ Chế độ ăn uống

Bạn có thể xem lại phần 1 và phần 2 để hiểu rõ hơn về chế độ ăn uống cho da mụn nhé.

O/ Sản phẩm bổ sung

Ngoài việc dưỡng da bên ngoài thì uống các sản phẩm bổ sung theo mình cũng rất cần thiết. Mình có 1 bài viết các sản phẩm bổ sung hiện tại mình đang dùng tại đây. Các bạn có thể xem lại nhé.

Tuy nhiên về da mụn thì chế độ uống bổ sung sẽ có sự khác biệt chút, mình sẽ dành một bài viết riêng để viết về sản phẩm uống bổ sung cho da mụn là cần những gì.

P/ Detox

Ngoài chức năng giúp cải thiện mụn, thì detox có những tác dụng sau đây:

• Hủy bỏ các độc tố khỏi cơ thể

Tiếp xúc lâu dài với chất độc (chất ô nhiễm môi trường, hóa chất gây ung thư, chất bảo quản, thuốc trừ sâu, kim loại nặng, chất thải công nghiệp…) làm ảnh hưởng đến sự trao đổi chất, hệ thống miễn dịch của các bạn và dẫn đến các bệnh khác nhau. Độc tố được lưu trữ trong các mô và các tế bào khắp cơ thể thường xuyên trong nhiều năm nên chúng ta cần phải huỷ bỏ chúng khỏi cơ thể.

• Ngăn ngừa bệnh mãn tính

Như mình đã nói ở trên là cơ thể chúng ra luôn bị ảnh hưởng bởi độc tố bên ngoài, mặc dù cơ thể có chức năng tự đào thải chất độc nhưng những hệ thống liên tục làm việc nên sẽ bị quá tải và detox là cách để hỗ trợ và cải thiện điều đó, giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính.

• Giúp giảm cân

Cái này chắc nhiều bạn quan tâm, và không hiểu sao có nhiều người bảo “detox không giảm cân được đâu vì nó chỉ thải độc tố thôi mà”.  Nhưng sự thật nếu bạn detox đúng cách sẽ giảm cân được, đúng hơn là giảm lượng mỡ thừa trên cơ thể bạn (người ko béo cũng có mỡ thừa nhé, như nhìn vào mình ai nói mình có mỡ thừa, nhưng thực chất bụng mình hơi bị béo).

Cụ thể nguyên tắc hoạt động của nó như sau:

1. Độc tố ảnh hưởng đến khả năng tự nhiên của cơ thể khi đốt cháy chất béo, dẫn đến tăng cân.
2. Bệnh tiểu đường, bệnh tim và huyết áp cao được liên kết trực tiếp đến vấn đề cân nặng.
3. Detox cơ thể giúp loại bỏ các độc tố được lưu trữ trong các tế bào chất béo và làm tăng sự trao đổi chất.
4. Khi chất độc được thoát ra khả năng đốt cháy chất béo cũng tăng hơn dẫn đến các bạn có thể giảm cân nếu có chế độ ăn uống vận động hợp lí sau khi detox.

• Giúp cơ thể chậm lão hoá

Detox giúp tăng hấp thu chất dinh dưỡng, bao gồm các chất chống oxy hóa và vitamin giúp chống lại stress, oxy hóa, khiến cơ thể lão hoá chậm.

• Cải thiện chất lượng da

Đây lại là 1 vấn đề quan trọng mà mình cũng rất quan tâm. Chế độ ăn uống và môi trường ô nhiễm ảnh hưởng rất nhiều đến da, ngoài việc chúng ta detox cho da mặt bằng cách đắp mặt nạ thì detox cho cơ thể cũng giúp cải thiện mụn trứng cá, củng cố tóc, móng tay, và cho chúng ta làn da sáng khoẻ mạnh.

• Tăng cường chức năng hệ miễn dịch và cân bằng chức năng cơ thể

Các bạn có thể xem lại bài viết về cách làm trà detox của mình tại đây và cách làm nước uống detox tại đây. Giữa 2 công thức này thì mình thấy uống nước detox da sẽ đẹp hơn nhiều nữa, nhưng nếu bạn quá bận rộn thì vẫn có thể uống trà cho nhanh hơn.

III/ TỔNG KẾT

Vậy đã cuối cùng đã kết thúc 4 phần của chuyên đề mụn. Sau 4 phần này thì chắc chắn mình cũng lại tiếp tục khai thác thêm một số vấn đề khác liên quan đến mụn như bên trên đã nói là có thể nói thêm về thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai hay các sản phẩm uống bổ sung riêng cho da mụn….Nói chung là mình sẽ cố gắng để luôn đồng hành cùng với các bạn để chiến đấu, tiêu diệt sạch mụn đáng ghét. 

Hy vọng qua chuyên đề mụn lần này của mình sẽ giúp các bạn được nhiều hơn trong quá trình chữa mụn. Các bạn có thắc mắc, có thể để lại comment tại blog hoặc tại page Fierybread by Thuy Vo mình sẽ giải đáp.

Nếu thích các bạn đừng quên Like và Share nhé.

Chúc các bạn luôn xinh.

 

Thông tin tham khảo: Panacea